| Czas czytania: 3 min

Prawie dokładnie 60 lat po swoim pierwszym sukcesie na torze, Alfa Romeo GTA świętuje kolejne zwycięstwo: kultowe coupé, które jako pierwsze przekroczyło linię mety w wyścigu „1000 kilometrów Monza” w kwietniu 1965 roku, znalazło się wśród zwycięzców konkursu „Motor Klassik Awards 2025”. Czytelnicy niemieckiego renomowanego magazynu poświęconego zabytkowym samochodom, wydawanego od 1984 roku, wybrali Alfę Romeo GTA swoim faworytem w kategorii „Włoskie klasyki”. W tegorocznej edycji konkursu „Motor Klassik Award” wzięło udział ponad 17000 czytelników, oddając swoje głosy w 20 kategoriach, między innymi w kategorii „Włoskie klasyki”, w której Alfa Romeo GTA pokonała słynnych konkurentów, takich jak Ferrari, Maserati i Lamborghini.

Znana ze swojej lekkiej konstrukcji nadwozia, GTA zdobyła 37,6% głosów, kontynuując pasmo sukcesów marki Alfa Romeo w konkursie „Motor Klassik Award”. W 2023 roku prestiżowe wyróżnienie otrzymała Alfa Romeo GTV6 z lat 80. Zaprezentowana w 1965 roku Alfa Romeo GTA bazowała na wersji coupé modelu Giulia, jednak zamiast stalowego nadwozia została niemal w całości wykonana ze stopów lekkich. Zaprojektowany jako samochód wyścigowy, dwudrzwiowy model ważył zaledwie 745 kg. Jego 1,6-litrowy, czterocylindrowy silnik z dwoma wałkami rozrządu w głowicy oraz podwójnym zapłonem na cylinder był jednym z najbardziej zaawansowanych silników swojej epoki.

R e k l a m a

Alfa Romeo GTA – dominacja w sportach motorowych

W latach 60., marka Alfa Romeo na nowo zdefiniowała swoją strategię w sportach motorowych. Po zdobyciu dwóch tytułów mistrza świata Formuły 1 – w 1950 roku przez Giuseppe „Nino” Farinę i w 1951 roku przez Juana Manuela Fangio – marka skupiła się na samochodach turystycznych, które przyciągały rzesze fanów wyścigów samochodowych. Długodystansowe rywalizacje na torach wyścigowych Nürburgring, Monza, Brands Hatch i Zandvoort gromadziły setki tysięcy widzów. Autodelta, dział wyścigowy Alfy Romeo, zaprojektował model stanowiący wielki przełom: ekstremalnie lekką wersję Giulii Sprint GT. Aby zmniejszyć masę, inżynierowie wprowadzili znaczące zmiany w konstrukcji nadwozia. Zamiast stali, do wykonania paneli zewnętrznych wykorzystali Peraluman, stop aluminium, magnezu, cynku i manganu. Drzwi, pokrywa silnika i wszystkie nienośne części nadwozia wykonano z aluminium, a jedynie podłoga i słupki dachowe pozostały stalowe. Boczne i tylne szyby wykonano z lekkiego pleksiglasu. Silnik o pojemności 1,6 litra również przeszedł gruntowną modernizację. Jego blok był już aluminiowy, ale dodatkowo miskę olejową, przednią pokrywę silnika, pokrywę zaworów, obudowę skrzyni biegów i jej tylną pokrywę również odlano z Elektronu, stopu magnezu. Wyposażony w podwójny zapłon i dwa gaźniki Weber o średnicy 45 mm z podwójną gardzielą, słynny „twin-cam” zapewniał imponującą moc 115 KM. Samochód znany jako GTA, gdzie „A” oznaczało alleggerita („odchudzony”), ważył zaledwie 745 kg – ponad 200 kg mniej niż standardowy Sprint GT.

Ponadto wizualnie wyróżniał się dodatkowymi wlotami powietrza z przodu, klamkami w kształcie lekkich aluminiowych pierścieni, magnezowymi felgami Campagnolo, widocznymi nitami mocowania karoserii, sportową kierownicą oraz naklejkami z Quadrifoglio Verde – zieloną czterolistną koniczyną, przynoszącą szczęście.

W 1965 roku, na Salonie Samochodowym w Amsterdamie, Alfa Romeo zaprezentowała model produkcyjny oficjalnie nazwany Giulia Sprint 1600 GTA. Dostępne były tylko dwa kolory nadwozia: czerwony i biały.

Alfa Romeo GTA – częsty zwycięzca w motorsporcie

Do rywalizacji w sportach motorowych Autodelta musiała dodatkowo zmodyfikować Alfę Romeo GTA. Wersje wyścigowe miały 90-litrowy zbiornik paliwa, chłodnicę oleju, klatkę bezpieczeństwa, mechanizm różnicowy o ograniczonym poślizgu ZF, stabilizator nawet na tylnej osi oraz dłuższe przełożenie piątego biegu. Dostępne były także dodatkowe komponenty wyścigowe, takie jak specjalne zawieszenie przednie, zmodyfikowana oś tylna z przesuwnym mostem oraz różne przełożenia skrzyni biegów i dyferencjału. Wnętrze było jeszcze bardziej surowe – w niektórych modelach deska rozdzielcza była wykonana z pewnego rodzaju tektury pokrytej folią dekoracyjną. Moc silnika wzrosła do około 170 KM dzięki zastosowaniu specjalnych tłoków, stalowego kolektora wydechowego o większej średnicy, wałków rozrządu o zwiększonym stopniu doładowania oraz komory rezonansowej nad lejkowatymi dolotami. Wyścigowy układ wydechowy, który wychodził z boku pod drzwiami kierowcy, generował charakterystyczny, niepowtarzalny dźwięk. W drugiej połowie lat 60. Alfa Romeo GTA zdominowała kategorię samochodów turystycznych z silnikami 1.6 litra. Włoski kierowca wyścigowy Andrea de Adamich zdobył mistrzostwo Europy w 1966 i 1967 roku, a Włoch Spartaco Dini sięgnął po mistrzowski tytuł w 1969 roku. W tym samym czasie Alfa Romeo zdobyła również tytuł mistrza konstruktorów. Jednym z najbardziej znanych kierowców, którzy ścigali się za kierownicą GTA, był przyszły mistrz świata Formuły 1, Jochen Rindt.

Ponadto Alfa Romeo GTA odniosła niezliczone zwycięstwa w mistrzostwach krajowych, wyścigach górskich, a nawet rajdach. W Niemczech, wyprodukowana w zaledwie około 500 egzemplarzach Giulia Sprint 1600 GTA kosztowała w 1965 roku około 21 500 marek niemieckich, co czyniło ją jednym z najdroższych samochodów produkcyjnych tamtych czasów. W 1968 roku Alfa Romeo wprowadziła także wersję 1300, której również powstało około 500 sztuk. Dziś wersje GTA modelu Giulia Sprint należą do najbardziej poszukiwanych klasyków i osiągają ceny znacznie przekraczające 100 000 euro. Samochody wyścigowe z udokumentowaną historią bywają warte trzykrotnie więcej.

Źródło/Zdjęcia: Alfa Romeo – informacja prasowa